ساختمان سام پاسداران

نام: ساختمان سام پاسداران/
آدرس: تهران، پاسداران، بوستان پنجم/
شركت مشاور: دفتر معماری رازان/
معمار: سید نوید امامی/
تيم طراحی: آرش رضایی زادگان، سیما رحیمیان، فاطمه رستمی، مینو پوررحمت، حامد احمدی، بهروز صمدی، شقایق دانشمند، گل افروز اعلانور، نسترن لاجوردی، پریسا حمیدی، یاسمین یراقی/
تاریخ: ۱۳۹۳- ۱۳۹۵/
مساحت زمین: ۱۱۷۷ مترمربع/
مساحت ساخته شده: ۱۵۰۰۰ مترمربع/
نوع: تجاری/
سازه: وحید قراخانی (گروه مهندسی باستان پل)/
تاسیسات مکانیکی: هوفر اسماعیلی
تاسیسات الکتریکی: نینا عموشاهی
مدير پروژه: سعید سوری/
اجرا: محمد قائمی، رضا معتضدی /
نظارت: دفتر معماری رازان/
جوایز:
– رتبه اول مسابقه سام پاسداران، ۱۳۹۲/
– فيناليست جایزه معمار خاورمیانه، ۲۰۱۸/
عکاس: استودیو دید/

از اواخر دهه ۱۹۹۰، با تاسیس shopping center و mall ها، چهره شهر تهران و سبک زندگی طبقه متوسط، تغییر پیدا کرد. مراکز خرید نوین در کنار مزایایی همچون ارتباط افراد با شهر در مرحله بعد با افزایش ترافیک و رشد آسیب­ های شهری به معضل های محلی بدل شدند. طراحی سام پاسداران مواجهه با چالش شکل­ گیری یک پروژه تجـاری در بستـر خیابانی کم عرض بود که باید ضمن تشویق شهروندان به ارتباط با شهر و تامین خواسته­ های کارفرما مانند استفاده از حداکثر متراژ  تجاری، مانع از بروز ترافیک و ازدحام جمعیت و از بین بردن کیفیت­ های شهر می­ شد.

استراتژی ما، حذف مغازه­ ها و برندها با تغییر برنامه­ ریزی پروژه از ساختمان تجاری به یک دپارتمان استور تخصصی بود. در برنامه جدید، دپارتمان استور ضمن پوشش دادن به کاربری­های محلی مانند جیم، کافه و هایپرمارکت، در کارکرد اصلی خود با شهر وارد تعامل می­ شد اما این بار مشتریانش تنها برای تامین مجموعه کالاهایی خاص به این مرکز خرید مراجعه می­ کنند. در مرحله اول با ترسیم خطی فرضی پروژه را به دو بخش تقسیم کردیم که کنش­های متفاوتی در برابر محیط برایشان تعریف شد. قسمت پایینی این خط فرضی به تعامل محلی اقدام می­کرد و قسمت بالایی کلیتی از ارتباط پروژه با شهر را به نمایش می­گذارد.

در زیر خط فرضی با فرو رفتگی حجم در ورودی اصلی و تقدیم بخش­ هایی از حجم به خیابان، امکان خلق فضایی برای حضور غیر فعال شهروندان فراهم آمد و لحظه­ های درنگ عابران بر روی پله ­های ورودی، چاشنی منظر خیابان شد. کاستن از حجم در ضلع جنوبی و شکل گیری حیاط، افراد را به گردش حول ساختمان تشـویق می­ کند. یک سوپر­مارکت مدرن با فضایی صمیمی که به پاتوقی محلی بدل شده و تنها برای تامین نیازهای یک محله کار می­ کند، محصول شکل گیری حیاط ضلع جنوبی است. از سوی دیگر در قسمت بالایی خط فرضی، باید پروژه با شهر در ارتباط موثری قرار می ­گرفت تا حضورش در شهر اخلالی در نظر شهروندان ایجاد نکند. از این­رو با پلکانی کردن شکل گیری حجم به ایجاد تراس­ها و پوشاندن تاسیسات بر روی بام اقدام کردیم و خط آسمان خیابان کم عرض پاسداران را به گونه ای شکل دادیم که از طرف عابران ملموس باشد.

و در مرحله ی بعد کلیت پروژه را با افزایش خوانایی ساختمان در بستر خیابان، به عنوان یک نشانه ­ی شهری تعریف کردیم که «تصویر ذهنیِ» شهروندان را از خیابان می­ سازد. قرار­گیری سایت پروژه در محل تمایل خیابان به سمت شرق، امکان استفاده از منظر جنوب غربی شهر را از طریق ترسیم قابی یونیک و شفاف فراهم آورد و جانمایی سیرکولاسیون عمودی در نماها، تداعی­گر ارتباط و هم زمانی گذر عابران شهری با تکاپوی حاضرین پروژه می­ باشد، به نحوی که حرکت داخل ادامه­ ی حضور در خیابان تصور شود.

در نمای غربی با بهره ­گیری از پوسته­ای نواری قاب­های باریک و عمودی برای کنترل نور غربی ایجاد کردیم که امتداد افقی و کشیده همان پوسته در نمای جنوبی طبقات امکان استفاده از نور بیشتر را فراهم آورد. تغییر برنامه­ریزی مجتمع تجاری به دپارتمان استوری اختصاصی، پروژه را در خیابان به سوژه­ی شهریِ مورد اعتماد تبدیل کرد که در داخلِ بنا، شهر در پس زمینه ­ی کالا و برندها قرار گرفت و در خارج با حذف مغازه ­ها، کل بنا به مثابه ویترینی مفهومی در نظر گرفته شد که برند را در دل خود مستتر کرده ­است و کل پروژه این بار به عنوان یک برند خود را به محیط عرضه کرد.

منبع: سایت معماری معاصر ایران  caoi.ir