طراحی زمین بازی کودکان و نوجوانان
کودکان از همان سنین پایین، نظرات درستی در مورد اینکه کدام زمین بازی را دوست دارند، پیدا می کنند . بنابراین نه تنها والدین و مراقبان، بلکه برنامهریزان شهری و معماران نیز باید به نظرات گوش دهند و خود را با آن وفق دهند.

به گزارش دیده بان معماری؛ زمین بازی برای کودکان، محیطی برای خلاقیت، و یادگیری هستند. طراحی یک زمین بازی مناسب برای کودکان نیازمند درک عمیقی از نیازها و مشخصات این گروه سنی است. در این راستا مطالعات جهانی نشان می دهد که تنها حدود ۱۵٪ از دختران ۱۱ تا ۱۷ ساله جهان حداقل فعالیت بدنی توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، WHO* را انجام میدهند. اندازهگیری سالانه PISA*** سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نشان میدهد که تعداد فزایندهای از کودکان خوب رشد نمیکنند، احساس تنهایی میکنند و رفاه آنها در مدرسه در معرض خطر است .

توصیههای سیاستی، از یونیسف و سازمان بهداشت جهانی و سایر سازمانها، وجود دارد که زمینهای بازی در فضای باز، نقش مهمی در کاهش این مشکلات دوران کودکی دارند. کودکان در زمینهای بازی در فضای باز حرکت میکنند و دوست پیدا میکنند. بنابراین، چگونه میتوانیم به بهترین شکل برای بازی در فضای باز برای کودکان و با آنها طراحی کنیم؟

رویکردی کودک محور
نیازهای متغیر کودکان با سرعت زیادی اتفاق میافتد، زیرا آنها با سرعتی بیسابقه در مراحل مختلف ، رشد میکنند. معماران، برنامهریزان و تصمیمگیرندگان باید به نیازهای گروه کمسروصداتر کودکان توجه داشته باشند.
کودکان از طریق تعامل با محیط اطراف خود رشد میکنند، مهارتهای زندگی و بینش کسب میکنند. بخش زیادی از تعاملات آنها از طریق بازی یا فعالیتهای بازیگوشانه اتفاق میافتد، به همین دلیل است که بازی حق کودک است، که در کنوانسیون حقوق کودک ذکر شده و اخیراً توسط سازمان بهداشت جهانی و یونیسف نیز مورد تأیید قرار گرفته است.

بنابراین بازی یک کلمه کلیدی برای برنامهریزی شهر یا محله دوستدار کودک، به ویژه برای برنامهریزی پارک و فضای سبز است. از آنجایی که شهرنشینی و ترس والدین، کودکان را از زمان، فضا و اجازه بازی آزادانه با سرعت دلخواه خود در فضای باز محروم کرده است، نیاز به زمینهای بازی در فضای باز بسیار بیشتر از گذشته است.
ملاحظات کلی برای زمینهای بازی
هنگام طراحی محیطهای بازی کودکان در فضای باز، برای بهرهمندی از اثرات بسیار مثبت بازی در فضای باز بر رشد کودکان ، سه ملاحظه کلی باید در نظر گرفته شود :
- کودکان و مراقبان را در تصمیمگیریهای مربوط به زمینهای بازی و فضاهای بازی، مشارکت دهید.
- اهدافی را که میخواهید با راهحلهای بازی خود به آنها برسید، انتخاب و قابل اندازهگیری کنید، برای مثال، بازی فعالتر برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله.
- راهحلهای بازی را انتخاب کنید.

ملاحظه ۱ :مشارکت کودکان در طراحی زمین بازی

ملاحظه ۲: برنامه ریزی و طراحی زمین بازی با هدف مشخص انجام شود. به عنوان مثال، توانایی بازی به تنهایی و با دیگران، در فعالیتهای هیجانانگیز و عمیق که معیارهای حفظ بازی را برآورده میکنند.

ملاحظه ۳ : در نظر گرفتن محتوای بازی های طراحی شده برای ایجاد انگیزه برای استفاده دائمی و بلند مدت کودکان و نوجوانان.

تیک باکسها برای موفقیت در بازی
طراحی تجهیزات زمین بازی یک رشته تخصصی است. اما متخصصان واقعی بازی، کودکان هستند. مشارکت فعال کودکان در فرآیند طراحی و تکیه بر دادههای تحقیقاتی معتبر در مورد دوران کودکی امروز، برای ایجاد طرحهای بازی موفق و انگیزشی اساسی است. در موسسه بازی KOMPAN، جدا از سه توصیه فوق، توصیه میکنیم که زمینهای بازی:
- رعایت سن و توانایی مناسب در انتخاب تجهیزات بازی.
- تجهیزات مناسب کودکان انتخاب شوند.
- انواع فضاهای بازی طراحی شود. برای مثال، بازی وحشی و آرام، بازی تخیلی و هیجانانگیز.
- حداقل پنج نوع تجهیزات بازی مختلف طراحی شود تا امکان بازی برای طیف گستردهای از کودکان فراهم شود.
- در طراحی به موضوع زیباییشناسی توجه شود.
* سازمان بهداشت جهانی حداقل ۱۸۰ دقیقه فعالیت غیرکمتحرک در روز را برای کودکان نوپا توصیه میکند و از ۶ سالگی، کودکان باید حداقل ۶۰ دقیقه در روز فعالیت بدنی با شدت متوسط تا شدید داشته باشند. بازی فعال یکی از موفقترین برنامههای افزایش فعالیت بدنی کودک است.
** OECD – سازمان همکاری و توسعه اقتصادی
*** PISA – برنامه ارزیابی بینالمللی دانشآموزان
زمینهای بازی شهری در حال تحول: ۵ استراتژی طراحی و ۳۱ پروژه در سراسر جهان

حدیر الکوشتا در این زمینه می گوید:
زمینهای بازی شهری از تابها و سرسرههای ساده به مناظر شهری پویا و چندوجهی در حال تکامل هستند. این طرحهای جدید چیزی بیش از مکانهایی برای بازی هستند ؛ آنها فضاهایی فکری و یکپارچه هستند که به چالشهای شهری میپردازند، جامعه را ارتقا میدهند و خلاقیت را الهام میبخشند. یک موضوع اساسی، استفاده عمدی از رنگ و طرح است. طراحان از مناطق رنگی پر جنب و جوش برای تقسیمبندی مناطق عملکردی مختلف استفاده میکنند و یک تجربه بصری پویا ایجاد میکنند که با محیط طبیعی در تضاد است. این رویکرد همچنین میتواند برای ایجاد یک هویت شهری منسجم، با پالتهای رنگی فکری که مکمل منظره شهری موجود هستند، مورد استفاده قرار گیرد .
زمینهای بازی مدرن ، مرز بین بازی و محیط را محو میکنند و فضاهای بازیای ایجاد میکنند که به عنوان زیرساختهای مقاوم در برابر آب و هوا نیز عمل میکنند. این فضاها با ویژگیهایی عناصر آبی تعاملی و سازههای منحصر به فرد و خلاقانهای را فراهم میکنند. فراتر از بازی، این پارکها به مراکزی تبدیل میشوند که شامل مناطق ورزشی و تفریحی اختصاصی، مانند زمینهایی برای بازیهای مختلف و پارکهای اسکیت هستند و تضمین میکنند که برای همه سنین و علایق مناسب باشند.

این چشمانداز جدید برای بازی شهری از طریق چندین اصل کلیدی طراحی محقق میشود. طراحان از رنگ برای سازماندهی فعالیتها، ایجاد مناظر توپوگرافی که اکتشاف را تشویق میکنند و ادغام آب برای تعامل حسی و خنکسازی شهری استفاده میکنند. سازههای بازی اغلب به عنوان چیدمانهای هنری که تعامل خلاقانه را تقویت میکنند، بازآفرینی میشوند، در حالی که گنجاندن امکانات تفریحی متنوع به تبدیل این فضاها به مراکز اجتماعی فراگیر و چند نسلی کمک میکند.
منطقه بندی رنگی
فراتر از جذابیت زیباییشناختی، منطقهبندی رنگی یک استراتژی طراحی است که برای تعریف مناطق عملکردی مختلف در زمینهای بازی شهری ، هدایت جریان کاربر و ایجاد فضاهای مجزا برای فعالیتهای مختلف استفاده میشود.

2020 – ایتالیا

2021 – مصر

2022 – برزیل
توپوگرافیک بازی
مناظر توپوگرافیک از ارتفاعات متنوع و اشکال طبیعی زمین مانند تپهها و درهها برای تبدیل سطوح ایستا به محیطهای پویا استفاده میکنند که بالا رفتن، حفظ تعادل و کاوشهای تخیلی را تشویق میکند.


2019 – دانمارک

2019 – اسپانیا

2021 – ایالات متحده

2022 – هند

2022 – ژاپن

2022 – ترکیه

2023 – چین

چین – 2024

2024 – مکزیک

2024 – لهستان

2025 – امارات متحده عربی
گنجاندن آب
فراتر از ویژگیهای آبی مرسوم، گنجاندن آب در زمینهای بازی ، یک تجربه حسی حیاتی را ارائه میدهد و به عنوان یک عنصر خنککننده غیرفعال عمل میکند و به کاهش گرمای شهری کمک میکند.


2018 – لهستان

2020 – تایوان

2022 – چین
تاسیسات و بازی سازهای
چیدمانهای منحصر به فرد و سازههای مجسمهای، زمینهای بازی را به نشانههای هنری تبدیل میکنند، بازیهای خلاقانه و بدون محدودیت را تشویق میکنند و کودکان را به چالش میکشند تا با فضا به روشهای جدید تعامل داشته باشند.


۲۰۱۹ – میانمار

۲۰۲۰ – چین
![حلقه تاب / IND [Inter.National.Design] + Studio ID Eddy2020 - هلند](http://didehbanmemari.ir/wp-content/uploads/2025/08/Screenshot-2025-08-19-at-06-33-27-Evolving-Urban-Playgrounds-5-Design-Strategies-and-31-Projects-Around-the-Globe.png)
2020 – هلند

2020 – تایلند

2021 – لهستان

2022 – برزیل

۲۰۲۲ – هلند

2022 – ایالات متحده

۲۰۲۳ – میانمار

2023 – بریتانیا

2024 – چک
محوطههای بازی تفریحی
فضاهای بازی تفریحی با ادغام امکانات مختلف ورزشی و تفریحی، فراتر از مناطق بازی سنتی رفته و مراکز اجتماعی متنوعی را برای گروههای سنی و سطوح مهارتی متنوع ایجاد میکنند.


2022 – برزیل

2023 – لهستان

2025 – آرژانتین
منبع: سایت www.archdaily.com