مجموعه اُ پارک

نام: مجموعه اُپارک/
آدرس: اتوبان تهران – کرج، بعد از بزرگراه آزادگان، اولین خروجی شهرک گلستان، خیابان شمیم، اُپارک/
شرکت مشاور: دفتر معماری کانسپت/
معماران: سمیه نایب عباس، نازنین افشار، پریسا براتی پور/
تيم طراحی: مینو خانجانی، پرنا تسبیحی، سنبل ستوده، آنا اخلاقی، نسترن شعبانزاده، اعظم جنیدی، پریسا ترابی، زینب مقدوری، علی قربانی، حامد نوریان، الناز غفوریان، نینا نصیری قدیمی، یاسین امیر وکیلی، کیمیا نوشیروانی، شایان نیک
تاریخ: ۱۳۹۳- ۱۳۹۶/
مساحت زمین: ۸۸۰۰ مترمربع/
مساحت ساخته شده: ۲۲۴۰۰ مترمربع/
نوع: تفریحی، ورزشی/
سازه: آقایان سجادیان و مژدهی/
تاسیسات مکانیکی: آقایان جلالیان، یاسمی پور و صائمی فرد/
تاسيسات الکتریکی: آقایان حسینی و بهمنیار/
اجرا: آقای حسین زاده/
مدير اجرايي: آقای حسین زاده /
تيم اجرايي: آقایان نوری، عزیزخانی، میرمعصومی و ثامنی پور/
نظارت: دفتر معماری کانسپت/
گرافيست:‌ گروه طراحان کندو/
فيلم: خسرو سالاریان/
عکاس: مسیح مستأجران، علی سینا مدرس، معین فخر آور/
کارفرما: آقای حسین زاده و شرکا/

پروژه اُپارک در قالب مجموعه سه پروژه ساختمانی مستقل و در عین حال مکمل تعریف شده است. ساختمان اول (ساختمان A) عملکرد اصلی یک پارک آبی مجهز و مدرن را در خود جای داده است. ساختمان میانی (ساختمان B) شامل فضاهای با عملکرد تجاری در طبقات فوقانی و عملکردهای مرتبط با پارک آبی نظیر ورودی و گیشه های بلیط و … در طبقه منفی یک می باشد. ساختمان سوم (ساختمان C) که در آینده ساخته خواهد شد یک پارک آبی مستقل خواهد بود که امکان ارائه همزمان خدمات پارک آبی برای خانم ها و آقایان در دو فضای مجزا اما مجاور را فراهم خواهد ساخت.

ایده های اصلی بازطراحی و اصلاح برنامه پروژه مجموعه تفریحی اُپارک، حول ایجاد گشایش های فضایی و نیز فضاهایی برای تعامل، افزایش امکان درک فضا و موقعیت مخاطب نسبت به مجموعه و نیز بهبود ارتباطات عملکردهای پروژه شکل گرفت. در پروژه ای با مشخصات این مجموعه ، فشار بهره برداری اقتصادی و میل به استفاده حداکثری از مجوزهای تراکم ساخت، دست در دست ضرورت های تاسیساتی، زیرساختی و عملکردی می دهد تا دستیابی به کیفیات معمارانه را دشوار کنند. برای فائق آمدن به این چالش ها و اصلاح معماری پروژه نه تنها تغییرات در سازه، احجام و پلان ها ضروری بود، بلکه اصلاحات در نهایت منجر به تغییراتی در برنامه عملکردی پروژه نیز گردید.

در اولین مواجهه با توجه به سطح اشغال صد­درصدی پروژه، عدم وجود فضاهای خالی و فضاهای سبز به عنوان نقیصه اصلی طرح قبلی پروژه شناسایی شد. به طور مثال ورودی پروژه بلافاصله به پاگرد پله هایی می رسید که مراجعین را مستقیما به گیشه های بلیط هدایت می کرد. تنها ارتباط عمودی میان طبقات ساختمان تجاری، دسترسی آسانسورها و پله های فرار بود و هیچ void یا نورگیری جهت ایجاد ارتباط بصری میان طبقات پیشبینی نشده بود. در عین حال، تقسیم طولی پلان در طبقه ۱- منجر به تکرار عملکردهایی نظیر گیشه بلیط شده بود که تفکیکشان در بخش های آقایان و خانم ها ضروری نبود.

گروه معماری جدید زمانی وارد پروژه شد که اسکلت، سطوح کف و سقف و نیز بخشی از تاسیسات پارک و اسکلت ساختمان میانی (B) بر اساس طرح قبلی اجرا شده بودند. دشواری های مرتبط با تغییرات بخش های اجرا شده محدودیت های مضاعفی را برای معماری ایجاد می کرد، لیکن ارتقا کیفیت فضاها، جز با اصلاحات قابل توجه امکان پذیر نبود.

نحوۀ چیدمان عملکردی ساختمانی میانی (B) در وضعیت قبلی ایجاب می کرد که طبقه ۱- پروژه که ورودی اصلی پروژه نیز می باشد به صورت کاملا منفک از سایر طبقات این ساختمان عمل کند. با مداخله ای که توسط گروه معماری در برنامه پروژه صورت گرفت، همزمان با تجمیع برخی عملکردها همچون مسیرهای دسترسی و گیشه های بلیط جهت خانم ها و آقایان امکان ایجاد فضاهایی خالی از عملکرد و با گستردگی مناسب جهت تعامل مخاطبین یک پروژه عمومی فراهم آمد. علاوه بر این، با پیشبینی یک void مرکزی در طبقات تجاری این ساختمان، ارتباط عمودی بصری بین تمام طبقات حاصل شد که کمک شایانی به کیفیت فضایی و هم افزایی طبقات می نماید. مهم ترین تحول ساختمان میانی (B) زمانی حاصل شد که با توافق با کارفرما، سازه بخش ورودی اصلاح گردید و بخشی از طبقه اول عقب نشینی کرد تا در بخش ورودی اصلی پروژه یک فضای آزاد double height به وجود آید. در شرایطی که در طراحی معماری قبلی هیچ حیاط یا گذر سبزی در نظر گرفته نشده بود، از این فضای آزاد برای ایجاد حیاط نداشتۀ پروژه، متشکل از فضاهای سبز و سطوح معلق بر حوضچه های آب استفاده شد. با پیشبینی امکانات استقرار و پذیرایی، این امکان به کارفرما داده شد تا از این فضای سبز مسقف بهره برداری اقتصادی نماید.

یکی دیگر از چالش های پروژه فاصله دسترسی سواره با فضای اصلی پارک آبی بود. جهت ایجاد دسترسی به پارک آبی و محدود نمودن دید مراجعین به عملیات ساختمانی مجاور، یک گذر سبز با دیواره نیمه شفاف و سقف نیمه باز طراحی شد. سقف نیمه باز، سایبان لازم برای مراجعین در فصول مختلف سال را تامین کرده، دید ایشان به عملیات ساختمانی را محدود می نماید و شرایط ورود نور جهت گیاهان را فراهم می سازد.

وجود کاربری­­های متکثر، وسعت فضاهایی نظیر فضای لاکرها و دوش ها می توانست شناسایی موقعیت را برای مراجعین دشوار کند و همچنین از کیفیت فضایی بکاهد. برای افزایش خوانایی فضاها و ارتباطات، در معماری داخلی رویکردی مینیمالیستی مبتنی بر استفاده از اشکال هندسی خالص و ساده، خلوت نمودن فضا و استفاده از رنگ جهت درک موقعیت فضایی اتخاذ گردید. گوی های تماماً سفید رنگ در تمام بخش های پارک به عنوان المان اصلی معماری داخلی انتخاب شدند. گوی ها گاهی کارکرد جانپناه که یک کارکرد ضروری در پارک آبی است را بازی می کنند، گاه به صورت نیم کُره تبدیل به نیمکت یا گلدان می شوند و گاهی نیز نیمکره های بزرگ نقش چراغ های اصلی پروژه را بازی می کنند. استفاده از کُدگذاری رنگی در فضای لاکرها، طبقات فضای اصلی پارک آبی و مسیر بازی ها به تسهیل درک موقعیت در فضا و دسترسی ها کمک کرد. این رویکرد مینیمال در معماری داخلی منجر به پرهیز از تِم سازی رایج در پارک های آبی شد تا فضای پارک خلوت و خوانا باقی بماند.

در معماری قبلی، برای فضای اصلی پارک آبی به جز چند نورگیر در سقف، مسیری جهت هدایت نور طبیعی به داخل پروژه پیشبینی نشده بود. با انتقال عوارض تاسیساتی موجود در جبهه شمالی به جبهه غربی، بازشو گسترده ای در جبهه شمالی ایجاد شد تا روشنایی روز به داخل مجموعه پارک منتقل شود و در عین حال از تابش مستقیم نور خورشید که می تواند در فضای داخل پارک شرایط گلخانه ای ایجاد کند پرهیز شود. با توجه به این که ورودی اصلی پارک از وجه جنوبی می باشد، و مراجعین از طبقه ۱- وارد فضای اصلی می شوند، مواجهه ایشان با بازشوی شمالی در هنگام ورود از پایین به داخل محوطه پارک، حس گشایشی را ایجاد می کند که اثر سرپوشیده بودن فضا را کمرنگ می نماید.

در طراحی معماری فضای اصلی پارک، تلاش شد تا لنداسکیپ به صورت کاملاً سیال طراحی شود که با هیجان پارک آبی انطباق داشته باشد. در معماری اولیه پروژه اما از سطوح تیز نظیر مستطیل و ذوزنقه برای تعریف المان هایی نظیر استخرها، حوضچه انتهای بازی ها و پل ها استفاده شده بود که این المان ها حتی در فونداسیون پروژه نیز اثر گذاشته بودند. وجود این سطوح هندسی هم با اهداف جدید معماری در تضاد بود و هم از منظر عملکردی نامناسب می­نمود. در استخرها و حوضچه ها که به دلیل اتصال به فونداسیون امکان تغییر فرم وجود نداشت، با استفاده از خطوط نرم landscape پیرامون هندسه تیز تعدیل و سیالیت فضا تقویت شد. در مواردی نظیر پل های احداث شده بر رودخانه ها، سازه قبلی برچیده شد و سازۀ دیگری در راستای طرح landscape جدید پروژه با خطوط نرم و منحنی جایگزین شد.

نوآوری در متریال ساخت جز مهم ترین دست آوردهای گروه معماری در پروژه می باشد. الزامات رعایت نکات ایمنی و بهداشتی در پارک آبی از یک سو و شرایط محیطی مرطوب و مجاورت دائم کلر از سوی دیگر انتخاب متریال برای پروژه را با چالش های فراوانی مواجه می نمود. برای پوشش کف پارک آبی، آزمایش های فراوانی جهت ایجاد ترکیبی از انواع سنگ دانه های طبیعی رنگی و مواد پلی یورتان توسط دفتر معماری و پیمانکار همکار صورت گرفت. نتیجه نهایی این آزمون ها که هیچ مورد مشابه شناخته شده ای در دنیا نداشت، در حین داشتن دوام و اصطکاک بالا، پوشش یک دست تمام سطح پارک آبی بدون تایل بندی یا درز انقطاع با ماده ای با حس بصری و لمسی شن ساحل را ممکن کرد. در ساخت گوی های سفید رنگ ترکیب های گوناگونی از مواد کامپوزیتی مورد بررسی قرار گرفت تا در نهایت متریالی با مقاومت بالا در برابر فشار و فرسایش، سختی مناسب و قابلیت قالبگیری در ابعاد بزرگ به دست آمد.

سازه
سازه سالن پارک آبی از دو قسمت سازه بتن آرمه و سازه فلزی تشکیل شده است. قسمت اول: کف‌های نگهدارنده تجهیزات و مسیر دسترسی کاربران مجموعه که از ستون، تیر و دال بتنی و کلیه منابع آب و کاسه‌های استخر از بتن آب بند ساخته شده است. قسمت دوم: سازه فلزی پوشش نهایی سالن به ارتفاع تقریبی ۳۰ متر و ابعاد تقریبی ۸۵ در ۸۵ متر که با یک ردیف ستون گذاری میانی به دهانه‌های تقریبی ۳۵ و ۵۰ متری تقسیم بندی شده است. طراحی و ساخت سازه بر اساس آخرین مقررات ملی ساختمانی ایران صورت گرفته است.

تاسیسات مکانیکی
موتورخانه اُپارک دارای فضایی بالغ بر ۴۰۰۰ مترمربع است که تجهیزاتی شامل تصفیه آب، گرمایش و تهویه را دارا می‌باشد. چهار دستگاه دیگ آب گرم به ظرفیت حرارتی ۳۰۰۰۰۰۰ کیلو کالری بر ساعت، گرمایش هوا و آب گرم دستگاه‌ها را تأمین می‌کنند. جهت بهینه سازی مصرف آب، پروژه مجهز به سیستم تصفیه پساب و بازگردانی آب مصرفی به چرخه با ظرفیت ۱۵۰ مترمکعب در روز فاضلاب سبک،۵۰ مترمکعب در روز فاضلاب سنگین و ۶۰۰ مترمکعب در روز آب مصرفی دستگاه ها می­ باشد.

منبع: سایت معماری معاصر ایران  caoi.ir